İlik vericiden nasıl alınır? İlik Nakli Vericiden Nasıl Alınır?

• Öncelikle Kızılay’a gidip bir form dolduruyorsunuz.
• Formda sizden istenen bilgilere göre uygunsanız sizden 3 tüp kan alıyorlar ve sizi gönderiyorlar.
• Bu tüp kan ile kan grubu enfeksiyon hastalıkları için testler yapılıyor.
• Bir sıkıntı varsa size telefonla bildiriyorlar.
• Sıkıntı yoksa sizin verilerinizi kemik iliği veri bankasına aktarıyorlar.
• Eğer bir hastanın verileri ile sizinkisi ile uyuşmuş ise size telefonla ulaşıp halen donör olup olmak istemediğinizi sorarlar.
• Kabul ederseniz doku uyumunun tam olup olmadığını kontrol için 5 tüp daha kan alırlar.
• Tam uyum sağlandıysa tam teşekküllü bir hastanede sağlık taramasından geçirirler.
• O sağlık taraması tam bir check-up gibidir. Artık neyiniz var neyiniz yok anlamak için 10’a yakın tüp kan daha alınır.
• Sağlık taraması sonuçları düzgün çıkarsa nakilden önce 4 gün boyunca size bir ilaç vererek nakil günü ilik sayınızın yeterli sayıya gelmesi için sizi aşılarlar. Bu aşılama neticesinde özellikle bel ve kuyruk sokumu çevresinde ağrılar oluşur. Fakat nakilden hemen sonra ağrılar kesilir.
• Size iliği nasıl vermek isteyip istemediğinizi sorarlar.

İliği iki şekilde verebilirsiniz:

1. Eski yöntem bir şırınga vasıtasıyla (muhtemelen anestezi altında) direkt omur iliğinize ulaşarak kök hücrenin toplandığı yerden çekilerek, bu yöntem nispeten kısa sürmektir.
2. Diğer yöntem ise afatez denilen, bir makine vasıtasıyla her iki kolunuza giriş yapılır. Bir koldan kan verirsiniz. Makine kandaki çoğalmış iliği ayırır, kanı vücudunuza diğer koldan geri verilir. Bu yöntem nispeten uzun sürer. Yaklaşık 3-4 saat kadar makineye bağlı kalırsınız. Bu süre zarfında yatakta hareketsiz kalırsınız fakat anestezi almazsınız. İşlem bittikten yaklaşık 2-3 saat sonra (kimisinde daha uzun sürebilir) ilik sayısını artırmak üzere size verilen ilacın ağrılı etkisi son bulur. Ertesi gün normal hayata geri dönebilirsiniz.

• Eğer sağlık kontrolü ve ilik toplama işlemi yapılabilecek hastaneden uzak iseniz Sağlık Bakanlığı personeli gelip sizi alır tüm işlemlerle bizzat ilgilenir ve sizi evinize bırakır. Gerekirse size toplama işleminden önce aşılama yapmak üzere hastaneye yakın bir otel ayarlarlar.
• 5 gün kadar sizi otelde ağırlarlar. Tek başınıza kalmanız sıkıntı ise gerekirse eşiniz ve çocuğunuz da sizinle kalabilir. İşinizden izin alamaz iseniz Sağlık Bakanlığı bizzat işyerinizle iletişime geçerek resmi yazı ile sizin adınıza izin talep eder.
• Bu süreçte tüm masrafları Sağlık Bakanlığı karşılar.
• Hatta devlet/özel hastaneye sağlık kontrolü ve testlerde dahi bağışçının SSK’sı kullanılmaz. Bakanlık personeli masrafları hastane veznesine nakit olarak ödeme yapar.
• Çevremizde bu işi gözünde büyüten çok insan var ve bu işi büyük bir fedakarlık olarak görüyorlar. Ama görüldüğü üzere hiç sıkıntılı bir süreç değil. Siz bağışta bulunana kadar Sağlık Bakanlığının en önemsediği şey sizin sağlığınızdır.
• Tam doku uyumu için alınan 5 tüp kandan sonra yapılan tüm işlemler (testler, sağlık kontrolleri) sadece ve sadece sizin sağlığınız içindir.
• İlik toplama işleminin ve ilik sayısını artırmak için size verdikleri ilacın sizin sağlığınıza kötü etki edecek olduğu kanısına varırlarsa zaten süreci durdururlar. Yani öncelik hasta değil donördür.
• Tüm bu süreci Kızılay’ın, Türkök’ün ve Sağlık Bakanlığı’nın çok daha açıklayıcı ve iç rahatlatıcı bir yöntemle insanlara anlatması gerekiyor.

İlik verecek donörün kim olduğu söylenmez. Aynı şekilde ilik veren kişide yasa gereği kime ilik verdiğini bilmemektedir. 2 yıllık bir süre sonrası hasta ve donöre ilik konusunda bilgi verilmektedir. Çünkü eğer bir yolla donöre ulaşırsınız, donörün özgür iradesini kısıtlamış olursunuz. İlerideki donörlerin daha ilk aşamada kan örneği vermek dahi istememelerine sebep olabilirsiniz. Bu sistemin en büyük güvencesi son ana kadar bütün karar mekanizmasının donörün elinde olmasıdır.